We Walk our Talk – Tom in de gevangenis van Beveren

Naast mijn werk als facilitator voor Walk Your Talk zet ik me in als vrijwillig aalmoezenier in de gevangenis van Beveren. Ik ga er luisteren naar gedetineerden die om een gesprek vragen. Mensen die willen gehoord worden in hun verhaal, wat dat ook mag zijn. Af en toe spreek ik iets uit. Als het past of als ze erom vragen. Het merendeel van de tijd echter, luister ik in stilte. Marshall Rosenberg zei zelf dat het grootste geschenk dat je iemand kan geven jouw aanwezigheid is. Ik ben er dus vooral om dat te doen: er te zijn, van mens tot mens.”

Als ik anderen buiten die muren hierover vertel krijg ik vragen zoals ‘waarom doe je dat nu?’, ‘ze zijn toch schuldig?’ of ‘ze hebben het toch verdiend? ‘waarom zou je ze proberen te helpen?’. Als ik louter naar de feiten kijk waarvoor die mensen vastzitten, kan ik me inbeelden dat het voor de buitenwereld soms moeilijk te begrijpen valt. De daden zijn dikwijls tragisch, vreselijk en soms ronduit ondenkbaar. Bij momenten zo overweldigend dat het ook mij diep raakt en het niet altijd eenvoudig is om er voorbij te kijken.

Toch is dát telkens weer opnieuw de uitdaging: niet eraan voorbijgaan maar er voorbij proberen te kijken. Zien dat het nog steeds mensen zijn achter die betonnen muren. Het zou in zekere zin geruststellend zijn om te denken dat dit niet zo is. Dat het enkel ‘monsters’ zijn of ‘slechte’ mensen die zo’n daden stellen. Geen mensen zoals jij en ik. Die doen dat toch niet? De ongemakkelijke waarheid is dat dit niet klopt. In realiteit zit er achter elke gedetineerde in de cel altijd ook een zoon, een broer, een man, een vader… een mens. Een mens die weliswaar soms heel tragische feiten heeft gepleegd maar nog steeds: een mens zoals jij en ik.

Dat doet niets af aan het feit dat we willen voorkomen dat mensen die daden nog eens zouden stellen. Natuurlijk willen we voorkomen dat het nog eens gebeurt. Dat doet ook niets af aan de erkenning van diegene die er het slachtoffer van zijn geworden en het diepe, soms onomkeerbare lijden dat dit heeft veroorzaakt. Het is net dat diepe lijden en die pijn durven zien aan beide kanten van de muur dat heling en perspectief biedt.

Het is durven zien dat het lijden dat werd veroorzaakt buiten de muren telkens ook zijn oorsprong vindt in het lijden diep vanbinnen, bij de mens die zit opgesloten. Het is willen kijken naar de wortel van dat lijden en licht werpen op de schaduw van onze maatschappij om van daaruit naar echte, duurzame oplossingen te komen. Door te oordelen, te verdelen, af te scheiden, uit te sluiten en te isoleren dragen we niet bij tot de oplossing. Integendeel.

De oplossing ligt in het zo objectief mogelijk durven kijken naar wat is, het durven benoemen van de oorzaken en het durven doorvoelen om van daaruit te werken naar verandering. Verandering op zowel individueel als op maatschappelijk vlak. Het is pas als we die mensen terug erkennen als mensen, dat ze ook echt een kans kunnen krijgen om uiteindelijk opnieuw te integreren in de maatschappij.

De ware heling bij ons als individu, onze samenleving en bij uitbreiding de wereld start bij het brengen van licht waar schaduw is. Ook als die schaduw soms donker en bij momenten gitzwart ziet. Het werk dat ik als facilitator doe via verbindende communicatie is mensen vanuit polarisatie terug naar ware verbinding brengen, zowel met henzelf als met de ander. We zijn niet allemaal gelijk maar wel gelijkwaardig. Dat geldt zowel voor diegene buiten als voor diegene binnen de muren.