Esther Perel over de verstrengeling tussen werk- en relatiedynamieken

Een intieme avond in Gent met relatiegoeroe Esther Perel, daar mochten we op uitnodiging van ondernemersforum Etion bij zijn. Het werd een avond die blijft nazinderen, met inzichten die het verdienen om gedeeld te worden. Esther Perel: “Polyamorie is een optie geworden, ook op het werk’”. 

Esther Perel is wellicht de bekendste relatietherapeute ter wereld, mede dankzij haar boek ‘Mating in captivity’ (vertaald als ‘Erotische intelligentie’). Ook met haar podcast ‘Where should we begin?’ bereikt ze miljoenen volgers. Haar werkterrein was eerst enkel het gezin en de partnerrelatie, maar de laatste jaren breekt ze uit. Zo lanceerde ze de podcast ‘How’s work?’ over werkrelaties. Wat haar boeit is de wisselwerking tussen werk en privé. Haar mantra: Een kwaliteitsvol leven is de optelsom van kwalitatieve relaties, zowel in de privé- als in de werksfeer.

Van productie-economie naar zelfverwezenlijking

Volgens Esther Perel kunnen we een interessante parallel trekken tussen de liefdes- en de werkrelatie. “Onze liefdesrelatie was lang een productie-economie. De relatie was erop gericht zoveel mogelijk nakomelingen te verwekken die konden helpen inkomen verwerven voor het gezin. Daarna werd het huwelijk een diensteneconomie. Je had een partner met wie je leuke ervaringen kon opdoen en kennis kon delen, in ruil voor knuffels. Vandaag dient de liefdesrelatie steeds meer een identiteitsdoel. Het is de taak van je partner om van jou de best mogelijke versie van jezelf te maken.” 

Hetzelfde geldt volgens Perel in toenemende mate voor een werkgeversrelatie. “Werknemers verwachten van hun werkgever dat die hen tot de beste versie van henzelf maakt.” Esther Perel stelt de dingen graag scherp: “Vroeger gaf de baas je een opdracht en voerde je die uit. Nu vraagt een werknemer waarom hij iets moet doen en of het wel zinvol is.” 

Nood aan een nieuwe relationele intelligentie

Nog een parallel tussen werk- en liefdesrelaties: polyamorie is een optie geworden, naast monogamie. Perel: “Vroeger bleven mensen een leven lang voor dezelfde baas werken, zonder al te veel verwachtingen. Vandaag combineren steeds meer werknemers meerdere jobs, bij verschillende werkgevers, soms maar voor korte duur. Maar we verwachten wel dat onze job én zekerheid én zingeving én identiteitsverwezenlijking opbrengt.” Esther Perel is er dan ook van overtuigd dat we nood hebben aan nieuwe spelregels, aan een nieuwe relationele intelligentie.

Heel wat handen gingen de lucht in toen Perel vroeg wie volgende stellingen herkende: “Ik laat vaak de beste versie van mezelf zien op mijn werk en de slechtste versie van mezelf thuis”, “Het laatste wat ik aanraak ‘s avonds is mijn telefoon”. Door de covidcrisis is dat uitvergroot tot absurde proporties en dat is niet verwonderlijk. Esther Perel kijkt naar crisissen als relatieversnellers. “Je wordt je bij een stevige crisis bewust van je eigen kwetsbaarheid en mortaliteit, en dan ga je nadenken. What the fuck am I doing with my life? Pas ik nog wel bij deze partner? Bij deze werkgever?”

Onzekere tijden vragen waarachtige leiders

Maar dé trend die covid vooral zichtbaar gemaakt heeft, is het verdwijnen van de grens tussen werk en privé. En dat werkt in alle richtingen, onderstreept Perel. We brengen intimiteit naar de werkvloer en de werkvloer naar onze intimiteit. “Op Tinder zijn eerste dates een soort van jobinterview. Vervolgens begin je te investeren in de relatie en hoop je op een return on investment. En als het misloopt zeg je: dit was de deal niet, hier heb ik niet voor getekend.” In de intieme sfeer is werkjargon binnengeslopen en op de werkvloer is jargon binnengebracht dat we voordien enkel thuis gebruikten: authenticiteit, verbinding, veiligheid, connectie, kwetsbaarheid.

Covidcrisis, energiecrisis, klimaatcrisis, inflatie, recessie, polarisering… We verkeren in een permanente staat van crisis. Esther Perel noemt het een staat van ‘prolonged uncertainty’. We hebben dan ook leiders nodig die ons door de onzekere tijden kunnen loodsen, stelt ze. Leiders die niet veinzen de waarheid in pacht te hebben, maar die kunnen omgaan met tegenstrijdige behoeften. Want mensen hebben nood aan zekerheid, veiligheid en voorspelbaarheid, maar net zo goed aan autonomie en creativiteit. Leiders van vandaag moeten dan ook goed kunnen luisteren, en durven zeggen: ‘Ik ben ook bang. We weten het niet, maar we gaan dit zo goed mogelijk proberen te doen’. Food for thought, en dat is wat we van Esther Perel in overvloed kregen.

Nieuwsgierig naar de podcast ‘How’s Work?’ Via estherperel.com vind je de weg.