De polarisatie voorbij dankzij verbindende communicatie

Corona zorgt voor een spreidstand aan meningen: van ‘de maatregelen zijn veel te soft’ tot ‘er zal meer nodig zijn om mij in mijn kot te houden’. De neiging tot polarisatie is groter en angstgevoelens komen meer op de voorgrond. Gelukkig komen ook in deze chaotische tijd de principes van verbindende communicatie van pas. ​

Geweldloze communicatie is een waardevolle tool om polarisatie tegen te gaan. De theorie ontwikkeld door Marshall Rosenberg steunt namelijk op bruggen bouwen en omgaan met verschillen. Het is een manier van communiceren die oordelen uit de weg gaat en focust op verbinden, over de meningsverschillen heen. Rosenbergs ideale wereld is er één waarin iedereen volgens zijn eigen waarden kan leven en waarin eventuele conflicten vredevol kunnen worden opgelost.

Verbindende communicatie erkent dat onze communicatie en ons gedrag voortkomen uit de wil een behoefte te vervullen. Die behoeften zijn universeel: iedereen kan ze herkennen, al zal niet iedereen op hetzelfde moment of in dezelfde context dezelfde behoefte voelen. Onze woorden, en dus elke mening die we hebben, zijn altijd een poging om een behoefte te vervullen.

Laat het ons het bovenstaande even toepassen op de coronacontext. Als iemand zegt dat hij zelf wil kunnen kiezen of hij zijn ouders of vrienden ziet, uit hij eigenlijk de behoefte aan autonomie. Vind iemand dan weer dat iedereen verplicht gevaccineerd moet worden, spreekt hij vanuit een behoefte aan veiligheid.

We bedenken voortdurend strategieën, of gedrag, om onze behoeften te vervullen. Houden we daarbij enkel rekening met onze eigen behoeften en niet die van de anderen, dan roepen we weerstand op. Het is dan ook belangrijk om contact te maken met de noden van anderen, ook als zij een andere mening hebben dan onszelf. Verbinden op het niveau van de behoeften in plaats van de oplossingen geeft meer kans op slagen.

Oprecht de gevoelens en behoeften van de andere (h)erkennen in plaats van te proberen overtuigen kan al volstaan. Eenvoudig is dat niet, zeker niet als we zelf een andere mening hebben. Maar het loont wel. Net als onderzoeken uit welke behoefte ons eigen oordeel of mening voortvloeit.

Vertrekken van het idee dat je eigen gevoelens en behoeften evenwaardig zijn aan die van de ander: zo kom je tot efficiënte, duurzame oplossingen. Open en nieuwsgierig naar elkaar luisteren, beseffen dat er niet zoiets is als één juist wereldbeeld, weten dat er een grote grijze zone bestaat tussen goed en fout. Elkaar daar ontmoeten en ruimte geven aan vrijheid en creativiteit: het is een mooie uitdaging in deze tijden.