De impact van voorbeeldgedrag op kinderen
Er gaan de laatste jaren steeds meer stemmen op om kinderen van jongs af aan waarden als integriteit en empathie aan te leren. De vraag is maar hoe je dat het beste doet. Aan de hand van lessen moraal op school? Daar geloven we bij Walk Your Talk niet in. Ook filosofe Désanne Van Brederode deelt onze mening in een artikel van De Morgen: “Het idee is mooi, maar de inhoud van zo’n les empathie gaat meteen verloren als een kind ’s avonds hoort hoe z’n moeder of vader de mening van de buurman met de grond gelijk maakt. Voor het bijbrengen van waarden geldt: niet erover praten, maar doen.”
Walk Your Talk-trainer Tom Cornille rondde net een reeks ‘Verbindende Communicatie met jonge kinderen’ af in samenwerking met CM Waas en Dender. Ouders zoeken naar nieuwe manieren om met hun kinderen om te gaan, om moeilijke periodes doelgericht aan te pakken en om vanuit waarden op te voeden.
Empathie vormt ook hier de spil. Niet alleen empathie voor de andere, maar vooral ook zelfempathie. Want wie inzicht heeft in z’n eigen behoeften en keuzes, kan die empathie automatisch makkelijker opbrengen voor iemand anders.
Ontdek welke adviezen en tools we ouders aanreiken!
Doen wat je verkondigt
Het lijkt zo vanzelfsprekend dat we het bijna vergeten: ons eigen gedrag als ouder, leerkracht of sporttrainer van kinderen is bepalend in hoe kinderen kijken naar wat hoort en niet hoort. Waarden leven in plaats van ze aan te leren werkt het best. Dat daar teleurstellingen, onzekerheid en falen mee gepaard gaan is noodzakelijk om kinderen aan het denken te zetten.
Désanne Van Brederode in een artikel in De Morgen van 31 mei 2018: “Het valt mij op dat ouders hun kinderen tegenwoordig vaak te leuk vinden. Dat vind ik kwalijk vormend gedrag. Sommige ouders rollen continu een rood lopertje uit voor hun kind. Als hun kind verdrietig is omdat het niet is uitgenodigd voor een partijtje, willen ze hun kind enkel troosten en helpen. Terwijl in tegenslagen juist de mogelijkheid ligt om kinderen begrip bij te brengen voor anderen. Bijvoorbeeld dat andere mensen ook soms verdrietig zijn omdat ze ergens niet welkom zijn. Gun je kind teleurstellingen. Die leren je kind om te reflecteren, meer begrip op te brengen voor anderen en zorgen dat het van zijn voetstuk valt. Die zaken zijn essentieel voor het omarmen van waarden.”
Kan je op deze momenten van verdriet en pijn bewust en zonder oordeel bij je kind zijn, dan krijgt het de tijd en de ruimte om waarlijk met z’n emoties om te gaan en veel over zichzelf en het leven te leren. Die sociaal-emotionele vaardigheden zal het z’n hele leven kunnen aanwenden in allerlei situaties en relaties. Een kind leert namelijk uitdrukken wat het zelf belangrijk vindt en houdt tegelijk rekening met de behoefte van de andere.
Deze aanpak werkt constructief en staat in schril contrast met bijvoorbeeld straffen. Als je je kind straft zeg je eigenlijk: “Dit is een moeilijke situatie waar we niet meteen een antwoord op hebben dus ga ik maar geweld gebruiken”.
Zelfempathie als start
Wil je je kind waarden bijbrengen, dan moet je natuurlijk eerst zelf weten welke waarden je belangrijk vindt in je leven. Niet in woorden, wel in daden. Zelfempathie is daarbij een belangrijke sleutel. Observeer wat je blij of verdrietig, rustig of boos maakt en ga na welke behoefte er op dat moment wel of juist niet vervuld is. Zo kom je rechstreeks terecht bij wat je belangrijk vindt, en dus bij voor jou essentiële waarden in het leven en relaties.
Zodra je daar vertrouwd mee bent, kan je er bewust naar gaan leven in elke handeling die je stelt, bij elk gesprek dat je voert. Dát is een voorbeeld voor kinderen waarmee ze verder kunnen. Dat dit proces niet van een leien dakje loopt, maar zich vormt met vallen en opstaan is prima. Toon je kind dat je zelf ook zoekt, dat het geen kant-en-klare formule is die je zomaar even toepast. Op die manier stimuleer je het om zelf te gaan nadenken over gedrag dat ze rond zich waarnemen. Een betere leerschool dan het leven zelf, zal je niet gauw vinden.
Op zoek naar ondersteuning bij je opvoeding?
Walk Your Talk geeft trainingen Verbindende Communicatie voor ouders i.s.m. CM, en met trainer Tom Cornille.